Рубрика: Қазақстан тарихы

Ақтөбе губерниясы 1920 жылдың ақырында Қазақ АКСР-і Кеңестері 1-Құрылтай съезінің (Орынбор, 4-12 қазан) шешіміне сәйкес бұрынғы Орынбор — Торғай губерниясының негізінде жаңадан құрылған үш губернияның бірі. Ақтөбе губерниясының құрамына Ақбұлақ (18 болыс), Ақтөбе (41...

Ақтерек қорымы б.з.б. 3-1 ғасырлардан сақталған обалар. Алматы облысының Жамбыл ауданының Ақтерек кентінің оңтүстік-шығысында 6 км жерде орналасқан, үсті топырақпен, таспен үйілген 87 оба. 1956 ж. Жетісуархеологиялық экспедициясы (жетекшісі Е.И. Агеева) зерттеген. Бірнеше топпен...

Ағыбай кесенесі. Жоспарда төртбұрышты, орта күмбезді құрылыс, сфероконусты күмбезбен жабылған. Төрттіктен сегіздікке өту, одан әрі өту екі жақты колонна қолданылған. Колонналар күмбезбен аяқталады. Кіреберіс тікбұрышты пішінде, ағаш тақтайлармен жабылған, босаға тақтайдан жасалған. Кіреберісте тақтаймен,...

«Ағыбай батыр» – тарихи жыр. Кенесары Қасымов бастаған ұлт-азаттық қозғалысына белсене қатысқан белгілі батыр Ағыбай Қоңырбайұлының (1802–85) ерлік істерін баяндайды. Жырдың екі нұсқасы сақталған. Қарағандылық жыршы Тәужи Айнатасов жинаған «Ағыбай батыр» жырында Кенесарының түрікмен...

Аяз би Жаманұлы (шамамен XII — XIII ғасыр) Аяз би Жаманұлы — қазақ халқының ежелден елге аты мәшһүр болған, аты аңызға айналып кеткен ақылгөй абыз, шешен, биі. Оның есімі бүгінгі ұрпаққа «Аяз би» ертегісі...

Ашина (көнетүркіше Ačïnu; басқа атаулары: ашина, асена, асен, осень) — түріктердің көне атауы. Ежелгі монғол тіліндегі “шоночино”, яғни қасқыр деген сөзге қытайша құрметтілік сипатын білдіретін “а” дыбысы қосылып жасалған термин делінеді. Демек, ашина сөзі...

Мәметов Ахмет (Ахмедғали Мамытұлы) (1895, Астрахан губерниясы Талов уезді Қойтоғыт ауылы — 11.11. 1938) — Алашорда қайраткері, ағартушы, ақын, журналист, дәрігер. 1910 — 1915 жылдары “ұалия”, “Хұсаиния” медреселерінде оқыды. 1912 — 1914 жылдары “Кеңес”,...

Атасу қонысы – қола дәуірінен сақталған біздің заманымыздан бұрын 14 –12 ғасырлардағы ірі елді мекен орны. Қарағанды облысы Шет ауданы Қызылтау ауылының оңтүстік-шығысында 35 км жерде, Атасу өзеніне құятын Мыңбай сайының бойында орналасқан. Орталық...

Арғын этнонимінің тарихы – басқа да қазақ тайпаларының этнонимдарының тарихтары сияқты өте ерекше және қызық. Ғылыми жағынан көзге ерекше түсетін жай – арғын тайпасының елдік аты (этнонимі). Ол бізге ежелгі заманда жасаған Ғұн (Ғын)...

Арпаөзен таңбалы тастары, Арпаөзен петроглифтері – қола дәуірінен сақталған құнды ескерткіштер, жартасқа таңбаланған суреттер. Оңтүстік Қазақстан облысы Созақ ауданы Абай қыстағының оңтүстік-батысында 7 км жерде, Қаратаудың Келіншектау деген жотасында орналасқан. Қазақстан ҒА-ның археологогия экспедициясы...