Қырқу аппаратының құрылысы
СК-5 жэне СК-6 комбайндарының қырқу аппараты. 15-суретте қырқу аппараты мен жатканың жұмыс органдарының жетек механизмі көрсетілген. Қырқу аппараты саусақты білеуден, бір қа-тарлы соғылған астарлы саусақтардан, шалғыдан, қысқыш табан-шалардан, үйкелу пластинкасынан және шалғының бағыттауыш ба-сынан тұрады. Жетек механизміне жұлдызшалы 3 қарсы жетек, топсалы-телескоптық беріліс жұлдызшалы кривошип кіреді.
Шалғы (16-сурет) арқалық пен 3 сегменттерден 5 жасалған, гменттердің орақ тәрізді кертігі болады. Саусақтарға сүйірленген астар 2 қондырылған. Саусақтар саусақтық білеуге 6 жапсырылған.
Қырқу аппаратының 16-суреттегі көрсетілген түрінен басқа жаңа конструкциясы жасалынған (саусақты білеуі өте мықты, сауқтарды бекіту болттарының гайкалары жоғары жағында орналасқан).
Дұрыс орнатылған шалғы саусақтарда, ал оның басы — бағыт-гышта 10 қолмен еркін жылжуға тиіс. Бұл ретте сегменттер 8 15-сурет. СК-5 және СК-6 комбайндары жаткаларының қырқу аппараты:
/ — қарсы жетек корпусы; 2 — қарсы жетек білігі; 3 — жұлдызша (СК-4 және СК-4А комбайндарында жұлдызшаның орнына шкив орнатылады); 4 және 7— топсалар ашасы; 5 — квадрат тутікше тәрізді білік; 6 — ашаға 7 бекітілген квадрат білік; 8 — кривошипті білік; 9 — кривошип; 10 — шатунның басы; //, 12, 23 және 24 — болттар; 13— шатун стержені; 14 — рейкалар; 15 — жақтау; 16 — күйенте; 17 — шалғының бағыттаушы басы; 18 — күуйентенің кронштейн бекітетін осі; 19 — ось; 20 және 21 — жалғастыру бұрышының жақтауы; 22 — шпилькалар.
16-сурет, Қырқу аппаратының детальдары:
1— саусақ; 2 — астар; 3 — шалғының сырты; 4 — үйкеліс пластина-сы; 5 — саусақтар бекітілетін болт; 6 — саусақтық білеу; 7 — сығу табаншасы; 8 — сегмент; 9 — шалғы бағыттауыш басының үйкеліс пластинасы; 10 •— шалғының бағыттауыш басы;
арқалықтың артқы жағынан салбырап түсіп, үйкелу пластинасына 4 тіреледі. Соиың арқасында арқалық саусаққа жанаспайды: ол үйкелу пластинасының қайырылған жиегіне тіреледі.
Шалғыны тұрақты қозғалтып тұратьш қысу табаншаларының 7 қалпын астардың көмегімен реттеуге болады. Мұндай реттеу ар—қылы мынадай нәтижелерге жетуге болады: сегменттердің алдың—ғы ұштары астарларға тығыз немесе 0,1—0, 5мм саңылау жасап жабысуға тиіс; астардың артқы шеті мен сегмент аралығындағы: саңылау 0,3—1,5 болуы мүмкін; қысу табаншасы мен сегмент ара-сындағы саңылау 0,1—0,5 мм болуға тиіс. Егер үйкелу пластина-сының алдыңғы жағы тозса, онда пластинаның екінші бетін ауыс-тырып пайдалануға болады.
ЖВН-6 және ЖВН-10 комбайн және дестелеуіш жаткалардың бәрінде де осьтік линия саусақтары мен сегменттердің ара қашық-тығы, сондай-ақ шалғының жүрісі 76,2 миллиметрге тең болуға тиіс. ЖВН-12, ЖНС-6-12 және ЖРС-4,9А жаткаларында шалғы жүрісі 140 миллиметрге тең, ал саусақтармен сегменттер арасындағы қашықтықта 76,2 мм болады.
Әр түрлі жаткалардың шалғылары кривошипінің айналыс жиі-ліктерінің айырмашылығы онша көп болмайды. Мысалы, СК-4 жә-не СК-4А жаткаларында бүл шама 449 айналыс/минут, СКД-5 жаткасында 490 айналыс/минут, СК-5 және СК-6 жаткаларында 450 айналыс/минут болады.
СҚ-4 және СК-4А комбайндарының қырқу аппараттары. Бұл крмбайндардың саусақтары қос қатарлы болады, және олар төзімді шойыннан жасалған. Бұл комбайндардың қырқу аппараттарында үйкелу пластиналары жоқ. СК-4 және СК-4А комбайндарының аппараттарының бөлшектерін СК-5 және СК-б комбайндарының дәл осындай бөлшектерімен айырбастауға болмайды. Атап айтқанда, алғашқы жасалған СК-5 және СК-6 комбайндарында да шойыннан жасалған қос қатарлы саусақтар болған (төзімді болаттан жасалған саусақтарды өндірісте көптеп шығарып, игергенге дейін).
Жетек механизмі. Шалғыға қозғалыс былай беріледі. Көлбеу корпусқа қарсы жетек бекітілген. Айналыс бұдан топсалы-теле- скопты беріліс арқылы жұлдызшалы кривошипке 9 беріледі (15 сурет). Шатун арқылы кривошип күйентені 16 қозғалтады, а күйенте шалғыны ілгері-кейін қозғалтып тұрады.
Жатка корпусы мен көлбеу корпус жұмыс істеген кезде бір біріне салыстырғандағы қалыптарын өзгертіп отырады. Сондыктан да қарсы жетектін, кривошипке берілісі универсалды екі топса мен телескоптық қосарды іске қосады. Соңғысы квадрат түтікте 5 тұрады, ол квадрат біліктің 6 ішінде еркін қозғалып тұрады. Осының арқасында телескоптық қосардың ұзындығы жүріс кезін де өзгеріп тұрады. Оң жақтағы топса ашасына 4 квадратты цапф; арқылы квадратты түтік 5, ал сол жақтағы топса ашасына 7 квадратты білік 6 бекітілген.
Күйенте мен шалғы басынық аралығында серпімді байланыс -жалғастыру звеносы орнатылған. Ол серіппе және болтпен жал ғастырылған екі жақтаудан 20, 21 құралған. Шалғы, қосу звеносы, күйенте және шатун бір-бірімен сфералық бастар арқылы жалғасқан. Шатунның ұзындығы 40 мм шамасына дейін өзгеруге болатындай етіп орналастырылған. Бұл кривошиппен күйенте арасындағы қашықтық дәлсіздікті жою үшін және саусақтарда шалғыны дұрыс орнату үшін қажет.
17-сурет. Қырқу биіктігін реттеу механизмдері:
а — СК-4 комбайндары жаткаларында; б — СК-5, СК-6 және СКД-5 комбайндары жаткаларында.
СК-4 комбайны жаткасында қажетті қырқу биіктігін алу үшін косынка мен рычагтары төмендегі тесіктерді үйлестіру керек: 100 мм — 1 және Б; 130 мм — 2 және А; 180 мм — 3 және Б. СК-5, СКД-5 және СК-6 комбайндары жаткаларында қажетті қырқу биіктігіи алу үщін косынка мен рычагтары төмендегідей тесіктерді үйлестіру керек: 50 мм — 1 және А; 100 мм — 2 және Б; 130 мм — 3 және А; 180 мм — 4 және Б.
18-сурет. Дестелеуіш жаткаларда қырку биіктігін реттеу механизмі (1-таблица):
о-ЖВН-6; б-ЖНС-6-12.
Қырқу биіктігін орнату. Қырқу биіктігін башмактарды ауысты-рып қою арқылы реттейді. СК-4 және СК-4А комбайндары жат-каларында қырқу биіктігінін, (17-сурет) үш варианты, ал СК-5, СК-6 және СКД-5 комбайндары жаткаларында қырқу биіктігінің төрт варианты бар (17-сурет, б). Қырқу биіктігін осылайша реттеу әдісі дестелеуіш жаткалардіа да қолданылады (18-сурет). 1-таблицада ЖВН-6 және ЖНС-6-12 дестелеуіш жаткаларынын, қырқу биіктігін қою туралы мәліметтер келтірілген.
Лифтерлер. Жатып қалған егінді жинағанда әр түрлі конструк-циялы лифтерлерді (сабақ көтергіштерді) пайдаланады. Оларды орнатқанда мынандай ережеге сүйенеді; сирек өскен егінді жина-ғанда қырқу аппаратының әрбір екінші саусағына, ал бітік, ұзын сабақты астықты жинағанда — әрбір төртінші немесе бесінші сау-сақта орнатады, тұмсықты 3 (19-сурет) саусақ 4 ұшына кигізеді, Шаппа тіс 5 лифтерді саусақ тілшігіне бекітеді. Пластина 1 серіп-пелі болттан істелген, сондықтан оңай майысады. Ол жердің ең үстіңгі бетімен жылжып, аздап топыраққа енеді. Осыған байла-
19-сурет. Лифтер:
/ — пластина; 2 — стержеяь; 3 — тұмсық; 4 — қырқу аппаратының саусағы; 5 — шапка тіс; 6 — серіппе; 7 — тұзақ.
нысты ол жерде жатқан сабақтарды көтераді, ал шыбық 2 оларды қырқу аппаратына жеткізеді.
Торпедолық бөлгіштер. Торпедолық бөлгіш ұзын сабақты, жа- тып қалған немесе сабақтары айқасып, шатасып қалған астықтарды шабуға көмектеседі. Мұнда екі сабақ ысырғыштын. және корпустын, (орталық қаламын) қалпын реттейді, олардың екеуі біріккенде жатып қалған сабақтарды жақсы ажырататын қалыпты конус жасалады. Конус тәрізді бөлгіш торпедоға ұқсас, мұндай аттың шығуы да сол себептен.
Торпедолық бөлгішке мынадай реттеулер ұсынылады (20-сурет).
Оңға қарай жаппай жатып қалған егін: корпусты 8 ең шеткі жоғарғы қалыпқа қояды, сыртқы сабақ бөлгішті 2 оңға қарай (онша көп емес) жоғарырақ ысырады, ішкі сабақ
20-сурет. Торпедолық бөлгіштерді орнату:
/ —шыбыкпен 10 бірігіп сыртқы сабақ ысырғыштың 2 кергішін жасайтын түтік; 3 —жылдам алынып-салынатын шплинт; 4 — ілмекті саусак; 5 —бөлгіштің тұғыры; 6 — башмак; 7 — тұмсық; 8 — бөлгіштің корпусы; 9 — ішкі сабақ ысыргыш. ысырғышты 9 солға қарай, қалбағай жұмысына бөгет жасамай-тындай етіп жоғары ауыстырады.
Солға қарай жаппай жатып қалған егін: корпусты ең жоғарғы қалыпқа қояды, сыртқы сабақ ысырғышты оңға карай ысырады; оң жақтағы бөлгіштің ішкі сабақ ысырғышы бұл жағдайға әсер етпейді, Сол жақтағы бөлгіштегі ішкі сабақ ысырғыш оңға қарай шегіне жеткенше ысырылады.
