Аксонема (axonema; гр. axon — білік; гр. nema — жіп) — плазмалық жарғақпен қапталған жасуша кірпікшесінің өзегі. Аксонема сақина тәрізді шеңбер бойымен орналасқан тоғыз жұп микротүтікшелерден (дублеттер) және сақина ортасындағы екі жеке микротүтікшелерден (сингалеттер)...

Аксон (гр. axon — білік, ось) — цитоплазмасында протеин түзуші органеллалары болмайтын нейроциттің] жіп тәрізді ұзын өсіндісі; нейрит нерв импульстарын бір жасушаның денесінен және дендриттерден келесі нейрон мен ағзаларға өткізетін нейронның ұзарған(1 м дейін)...

Аксолотль — жолбарысты амбистоманың личинкасы. Ол өсіп көбейе алады(неотония). Аксолотль көптеген биологиялық эксперименттерге қолайлы нысандардын бірі. Аксолотильдің ересек сатысына (өкіліне) айналуын оған тамақпен қалқан безінің гармонын берсе немесе инъекция жасау арқылы тудыруға болады.

Аксо-дендриттік жанасым (synapsis axo-dendritica; гр. synapsis — жанасым; гр. axon — білік, ось; гр. dendron — ағаш) — нейроцит аксонының (жүйке толқынын клетка денесі — перикарионынан әрі қарай өткізетін өсінді) басқа нейроциттер дендриттерімен (жүйке...

Аксо-аксондық жанасым (synapsis axo-axonica; гр. synapsis — жанасым, байланыс, жалғану; гр. axon — білік, ось) — жұлын мен ми сұр заты және жүйке ганглиондары нейроциттерінің (жүйке клеткалары) аксондары ұштарының басқа нейроциттер аксондары ұштарымен жанасып...

Акселерация — жасөспірімдердің денесінің дамуының уақыттан бұрын, тез қарқынмен үдеп жүруі; балалармен жас өспірімдердің жыныстың жетілуінің өсуі мен дамуының күрт жылдамдануы. Планетаның магнит денесінің кернеуі төмендеген кезде жануарлардың көптеген түрінің денелерінің салмағы мен көлемінің...

Акросомалық реакция — ұрықтану кезеңінде сперматозоид басының жұмыртқа жасушасына жанасуы кезінде акросома қабықшасының еріп, акросомалық жіпшелердің жұмыртқа жасушасы қабықшаларына ену реакциясы. Электронды микроскопиялық зерттеуге дейін, «акросома ұрықтану процесі кезінде жұмыртқа жасушасы кабыкшаларын қандауыр тәрізді...

Акросома (acrosoma; гр. acros — үшы, шеткі; лат. soma — дене) — сперматозоид басының алдыңғы бөлігінде орналасқан оймақ тәрізді құрылым. Ол — құрылысы күрделі өзгерістерден өткен Гольджи кешенінің туындысы. Акросома ішкі және сыртқы жарғақтан...

Акроподий (гр. acropodium; гр. acros — үшы, шеткі; лат. podium — аяқ, негіз) — қол мен аяқтардың еркін қозғалатын бөлімінің соңғы бөлігі — қол жөне аяқ бастарының (автоподийлердің) ұшындағы саусақтар мен бақайлар. Акроподий, өз...

Акромион (гр. acros — үшы, шеткі; гр. omos — иық) — жауырын қырының төменгі ұшындагы өсінді. Акромион — жұптұяқты жануарлар (сиыр, қой, ешкі және т.б.) мен жыртқыштардың жауырындарында болады, ал тақұүяқты жануарлар (жылқы, құлан,...