Рубрика: Қазақ тілі

Ауыспалы осы  шақ 0

Ауыспалы осы шақ

Ауыспалы осы  шақ Ауыспалы осы шақ қимыл, іс-әрекеттің дағдылы қалыпта болып тұруын білдіреді. Ауыспалы осы шақ -а, -е, -й тұлғалы көсемшенің жіктелуі арқылы жасалады. Мысалы: Мен келе-мін, Сен ойна-й-сың. Ол бар-а-ды.

Нақ осы шақ 0

Нақ осы шақ

Нақ осы шақ Нақ осы шақ қимылдың, іс-әрекеттің сөйлеп тұрған сәтте істеліп, болып жатқанын білдіреді. Нақ осы шақ етістіктің құрамына қарай жалаң және күрделі болып екіге бөлінеді.

Осы шақ 0

Осы шақ

Осы шақ Осы шақ болатын етістіктердің мағыналык белгілері: 1. Сөйлеп тұрған кездегі іс-әрекеттерді білдіреді. 2. Әрдайым қайталанып тұратын дағдылы іс-әрекеттерді көрсетеді.

Етістіктің шақтары 0

Етістіктің шақтары

Етістіктің шақтары Етістіктің кимыл, іс-әрекетті білдіретіндігі белгілі, ал іс-әрекеттің, қимылдың орындалу, жүзеге асу мезгілі, уақыты болады. Қимылдың өту кезеңі сөйлеушінің хабарлау кезімен немесе сөйлеп тұрған сәтпен айқындалады. Сөйлеп тұрған сәтке байланысты қимылдың ету мезгілін...

Тұйық етістік емлесі 1

Тұйық етістік емлесі

Тұйық етістік емлесі 1. Дауыссыз дыбыстарға біткен етістіктерге тұйық етістіктің -у жұрнағы дауысты болып жалғанады: бар-у, қайт-у, көр-у, кел-у. Дауысты дыбыстарға біткен етістіктерге тұйық етістіктің -у жұрнағы дауыссыз болып жалғанады: ойна-у, сөйле-у, барма-у, келме-у,...

Тұйық етістік 1

Тұйық етістік

Тұйық етістік Түйык, етістік — етістіктің ерекше түрі. Мағынасы жағынан ол қимылдың, іс-әрекеттің атын білдіреді де, шақпен де, жақпен де байланысты болмайды. Сөйтіп, тұйық етістік қимылдың, іс-әрекеттің атауы ретінде қолданылады да, етістік тұлғаларына тән...

Көсемшенің сөйлемдегі қызметі 0

Көсемшенің сөйлемдегі қызметі

Көсемшенің сөйлемдегі қызметі 1. Көсемше жіктеліп келіп немесе күрделі етістіктің кұрамында негізгі етістік көсемше тұлғалы, көмекші етістік жіктеліп келіп баяндауыш қызметін атқарады. Мысалы: Жұмабайдың қалаға бұл жолы не жүмыспен барғанын Абай дәлді білмейді (М....

Көсемшенің жасалуы мен түрлері 0

Көсемшенің жасалуы мен түрлері

Көсемшенің жасалуы мен түрлері Көсемше етістік түрлеріне (негізгі және туынды) немесе етіс, болымсыз етістік тұлғаларына мына жұрнақтар жалғану аркылы жасалады:

Көсемше 0

Көсемше

Көсемше Көсемше де етістіктің ерекше түрі. Есімше сияқты көсемше де сөйлемде екі түрлі мәнде, екі түрлі қызметте қолданылады. Бірде жіктеліп келіп, немесе күрделі етістіктің негізгі етістік сыңары көсемше тұлғасында келіп, көмекші етістік жіктеліп, қимылды,...

Есімшенің сөйлемдегі қызметі 0

Есімшенің сөйлемдегі қызметі

Есімшенің сөйлемдегі қызметі Есімше әрі есім, әрі етістік мәнінде қолданылатындықтан, ыңгайына карай сөйлемнің барлық мүшесінің қызметін атқара алады.