Цитоплазма. Химиялық қүрамы өте күрделі қоймалжың келген мөлдір зат. Оның қүрамында белок, май, су, түрлі минерал заттар және ферменттер болады.

Вирусология — өсімдіктерде, жануарларда, адамдарда және бактерияларда вирустардың даму заңдылықтарын зерттейді, вирустык ауруларды табудың әдістері мен жолдарын белгілейді және емдеу, алдын-ала сақтандыру жағдайларын қарастырады.

Мал дәрігерлік микробиология — малдарда болатын жүқпалы ауруларды қоздырушы микроорганизмдерді зерттейді, олармен күресудің шараларын анықтайды.

Эпидемиология — адам мен жануарларда кездесетін әр түрлі жұқпалы аурулардың жаппай таралу жолдарын және олардың шығу себептерін анықтайды және олармен күресу шараларын белгілейді.

Медициналық микробиология — адамда ауру қоздыратын мик-роорганизмдерді, олардьщ организммен қарым-қатынаеын зерттейді, жұқпалы ауруларды емдеу мен олардан алдынала сақтандырудың лабораториялық диагностикасы және арнаулы әдістерін жасауды карастырады.

Санитариялық микробиология — су, ауа және топырақтағы мик-роорганизмдердің таралуын, ауру қоздырғыштық қасиеттерін және олардың көмегімен аурудьщ таралу жолдарын зерттеп, ақыр аяғында/табйғаттағы адам пайдаланатын объектілерді зиянды микроорганизмдерден тазартудың әдісі мен жолдарын белгілейді.

Геологиялық микробиология — немесе геоморфология жер қабатындағы микроорганизмдерді зерттейді.

Ауыл шаруашылық микробиологиясы — өсімдіктердің қоректенуі мен топырақ түзілуіндегі микроорганизмдердің ролін зерттейді.

Тағам микробиологиясы — әр түрлі микроорганизмдердің көмегімен тағамдық өнімдерді алудың әдістерін зерттейді және осы өнімдердін, микробтар әсерінен бүзылуын болдырмаудың шараларын белгілейді.

Техникалық немесе өнеркәсіптік микробиология — микробтар-дың тіршілігі нәтижесіндегі түзілетін өнімдердід адам баласына ең қажеттілерін іс жүзінде өндірудің ғылыми негіздерін жасайды, оларды көптеп өндіруді қарастырады.