Комбайншылардың социалистік жарысы
Социалистік жарыс село механизаторларының, сондай-ақ СССР халық шаруашылығынын, барлық басқа салаларында еңбек ететін еңбеккерлердің жұмыста жоғары сандық және сапалық көр-сеткіштерге жетуіне көмектеседі. 1974 жыл село механизаторлары арасындағы социалистік жарыстьщ ерекше кен, өріс алуымен есте қалды.
1974 жылы 23 февральда КПСС Орталық Комитетінін, “Қазақ ССР, Белорус ССР және Ростов облысының ауыл шаруашылығы механизаторл-арынын, бастамасы туралы” қаулысы жарияланды. Бұл қаулыда ауыл шаруашылығы техникаларын жоғары өнімді-лікпен пайдалануда социалистік жарысты кеңінен өрістетуге ша-қырған Қазақ ССР, Белорус ССР және Ростов облысы колхоздары мен совхоздары механизаторларының, “Сельхозтехника” кәсіп-орындары және ұйымдары жұмысшылары мен инженер-техник
* Операционная технология уборки зерновых колосовых культур для центральной нечерноземной зоны (правила производства). Москва, Россеяьхозиздат, 1973.
** Инструкция по применению комплекта инструментов и приспособлений для технологической настройки зернбуборочных комбайнов СК-4 и СКД-5. Москва, Россельхозиздат, 1972.
кызметшілерінің бастамасы мақүлданды. Бұл шақыруды бүкіл еліміздің ауыл шаруашылығы еңбекшілері қызу қолдады.
Село механизаторлары арасында социалистік жарысты өрістетуде төрт комбайншыдан — Н. В. Бочкарев (звено жетекшісі), Н. Д- Новиков, И. Г. Афоничев және В. В. Киселевтерден — құралған “Московский” совхозынық (Ростов облысы, Целинский ауданы) жинау-транспорттық звеносының ерлік еңбегі үлкен роль атқарды. Бұл звено төрт көмекшілерімен және сегіз шофермен бірлесе отырып 1974 жылы 15—16 июльде 23 сағат тоқтаусыз жұмыс істеп, төрт “Колос комбайнымен 8 мын. центнерден астам астық бастырды.
КПСС Орталық Комитетінің Бас секретары Л. И. Брежнев жолдас Бочкарев, Новиков, Афоничев және Қиселев жолдастарды еңбектегі ерлігімен қызу құттықтады.
“Московский” совхозы комбайншыларының тамаша бастамасы мен Л. И. Брежнев жолдастың кұттықтауы 1974 жылдын. егін ора-ғында социалистік жарысқа зор өрлеу туғызды. Бочкаров, Новиков, Афоничев, Киселев жолдастардьщ жүмыс тәжірибесі ауыл шаруашылығының комбайншыларына, тракторшыларына және басқа жұмысшыларына үлгі болды. “Колос”, “Нива” және “Сиби-ряк” комбайндарының жүздеген, тіпті мыңдаған жүргізушілері дәл осындай жоғары өнімділікке жетісе бастады. Солардың бірі “Запорожский” совхозының (Запорожье облысы, Токмак ауданы) комбайншысы В. М. Воронин болды. Ол өз көмекшісі В. В. Иваш-кевичпен бірге 22 сағат тоқтаусыз жұмыс істеп 60 га егін жинады және “Колос” комбайнының шанағынан 2890 ц астық берді.
В. М. Воронин жолдас көмекшісімен бірге 10 жүмыс күні ішінде 12800 ц астық, ал 1974 жылы барлығы 19070 ц астық бастырды. Еңбектегі ерлігі мен комбайнды пайдаланудағы асқан шеберлігі үшін 1974 жылы 6 августа Бочқарев пен Воронин жолдастарға Социалистік Еңбек Ері атағы берілді. Олармен бірге жұмыс істеген көмекшілер мен шоферлар да ордендермен және медальдармен
наградталды.
Күндізгі уақытта астық бастыруда көрсеткен Бочкарев жолдастың рекордын 1974 жылы тек Ростов облысында ғана жиырма озат комбайншы қайталады. Сондай-ак басқа облыстар мен өлкелердің көптеген комбайншылары жоғары өнім жинауға жетісті.
Херсон облысы, Нововоронцов ауданы, “Маяк” колхозынын, комбайншысы, Социалистік Еңбек Ері Н. А. Топчий көмекшісі
В. Қ. Панасовскиймен бірге 1974 жылы “Колос” комбайнымен 53 га күздік бидай егісінде 21 сағат тоқтаусыз жұмыс істеп, 3003 ц астық бастырды. Н. А. Топчий жолдас көмекшісімен бірге 1974 жылы барлығы 12 370 ц астық бастырды.
Днепропетровск облысы, Криничан ауданы, КПСС XX съезі атындағы колхоздың комбайншысы, Социалистік Еңбек Ері
А, А. Дяченко көмекшісі В, И. Литовченкомен бірге 1974 жылы
“Колос” комбайнымен 19 сагат 30 минут ішінде 59 га күздік бидай егісін жинап, 2438 ц астық бастырды.
Ростов облысы, Зерноград ауданы, Вильямс атындағы соңхоз-дьвд комбайншылар звеносы — И. П. Сорочинский, Н. И. Шевцов, В. А. Туров және А. В. Чеботаревтар — көмекшілері және шофер-лармен бірлесе отырып 1974 жылы төрт “Нива” комбайнымен 23 сағат тоқтаусыз жұмыс істеу кезінде 8640 ц астық бастырды. Оның ішінде И. П. Сорчинский жолдастың өзі 2440 ц астық бастырды.
Краснодар өлкесі, Кущев ауданы, “Победа” колхозыньщ ком- байншысы В. И. Жуковский көмекшісі В. Д. Темировпён бірге 1974 жылы 21 июльде “Колос” комбайнымен 23 сағат ішінде 2280 ц астық бастырды.
Сондай-ақ 1974 жылы егін жинау жағдайы әрдайым қиын деген облыс комбайншылары да жоғары көрсеткіштерге жетті. Мысалы, Смоленск облысындағы Починков ауданында “Нива” ком — байнымен 22 сағат жұмыс уақыты ішінде А. В. Мурачев (Комин- терн атындағы асыл тұқым заводы) 916 ц, А. Д. Дергунов (“Слава” колхозы) 1016 ц, В. С. Мамкович (Ленин атындағы колхоз
1086 ц астық бастырды.
Н. В. Бочкарев басқарған звеноның комбайншылары, көмекші лері мен шоферлары Л. И. Брежнев жолдастьвд құттықтауынаі жауап ретінде 1974 жылғы орақ науқанында 100 мың ц астық бастыруға сөз беріп, жоғары социалистік міндеттеме қабылдады Бұл социалистік міндеттемелерін олар орындап шықты — звено 1974 жылы 3558 гектар егін жинап, 100315 ц астық бастырды.
Көптеген тамаша механизаторлар тобы — екі мәрте Социалистік Еңбек Ері М. А. Брага (Херсон облысы), Социалистік Еңбек Ерлері В. М. Чердинцев (Оренбург облысы), П. С. Кошкин меі
И. А. Максименко (Алтай өлкесі), Ф. П. Парфиненко (Ростов об — лысы), И. А. Недобитков (Краснояр өлкесі) және басқалар — соңғы 10 жыл бойы егін жинайтын комбайнмен тәуліктік өнім өндіруде үнемі аса үздік көрсеткіштерге жетісіп келеді. Осы озаттар сағаттық график бойынша егінді шапшақ жинау технологиясын енгізді және оңы практика жүзінде жетілдірді. Осының арқасында комбайндарын жоғары өнімділікпен пайдаланудьщ бағалы тәжірибелері жинақталды.
Н. В. Бочкарев пен оньщ звеносындағы көмекшілері комбайнмен егін жинаудағы озаттардын, жинақталған тәжірибелерін толық пайдаланып отырды. Сонымен бірге олар прогрессивті егін жинау технологиясына көптеген жақалықтар, өз жаңалықтарын енгізді. Бочкарев жолдастың звеносына ол егін жинаған шаруашылық-тардың партия ұйымдары, басшылары мен мамандары үлкен көмек көрсетті. Осыньщ бәрі Бочкарев жолдас звеносының комбайнды пайдалануда үздік нәтижелерге жетуіне көмектесті.
Н. В. Бочкарев звеносында астық шанақтан күндізгі уақытта тек жүріп келе жатқанда ғана түсіріледі, ал түнгі уақыттарда текқана конбайн тоқтаған кезде түсіріледі. Шөмелелегіштер ажыра-тылды (түбі алынып тасталды), мұның өзі сабақтың үстіне сабан мең топанды дестеге салуға мүмкіндік берді. Сабан мен топанды жииаура пресс-жинауыштар немесе фуражирлер пайдаланылды.
Н. В. Бочкарев звеносының жоғары өнімділікпен жұмыс істеуі үшін сараттық график пен карталар — агрегаттардьщ жүріс схемасы жасалды. Байқау үшін бастырылған астық нәтижелері сағаттық графиктің негізі болды. Карта-схемаларда зая жүрісті болдырмау үшін бір егістіктен келесі егістікке ауысқан кезде жүретін жол-дардың ен, тиімді уақыты мен маршруты көрсетілді. Шоферлардың жұмыстары да сағаттық график бойынша жоспарланды, Олар қашан және қай түста комбайннан астык тиейтіндерін алдын-ала біліп отырды. Комбайндарға жанар майға арналған қосымша бак орнатылады. Комбайншылар мен көмекшілер бірін-бірі жиі-жиі — кейде бір-біржарым сағат саяын — ауыстырып түрды. Астық жинайтын комбайндарды пайдалануды жақсартудағы басты мақсат — олардың бір тәуліктегі өндіретін өнім мөлшерін арттыру болып табылады. Осы жағдайда ғана орақ жүмысын барынша қысқа мерзімде (10—12 күнде) өткізіп, сондай-ақ ысырапты мейлінше азайтуға болады. Көптеген озат механизаторлар дәнді дақылдар егісін комбайнньщ тәулік бойы тоқтатусыз жоғары өнімділікпен жұмыс істеуі арқылы 10 күнніқ ішінде жинап алуға болатындығын дәлелдеп берді. 1975 жылы 19 январьда К.ПСС Орталық Комитетінің “Ауыл шаруашылығы механизаторларыньщ ең жоғары еңбек өнімділігіне, машиналардын. техникалық мүмкіндіктерін барынша кең пайдалануға жетісудегі қозғалысы туралы” қаулысы жарияланды. КПСС Орталық Комитетінің бұл қаулысы село механизаторларының 1974 жылғы аса жоғары еңбек өнімділігіне жетудегі тамаша қозғалысы 1975 жылы да жаңа жігермен жалғасатындығына сенім білдірді, КПСС Орталық Комитетінің бұл шақыруын барлық колхоздар мен совхоздардьвд механизаторлары қуаттады және кен, көлемде жүзеге астырды.
Ростов және Запорожье облыстарының, сондай-ақ Краснодар өлкесінің 14 атақты механизатордан (Социалистік Еңбек Ерлері
Н. В. Бочкарев, Н. В. Переверзева, М. Г. Гайдук, Ф. П. Парфиненко, Б. А. Пономаренко, В. М. Воронин және басқа озаттар) құралған тобы 1975 жылдьщ егінін шапшаңдатылған әдіспен ысрапсыз жина,п алуда өзара социалистік жарысқа түсуге шарт жасасты.
1975 жылы 24 майда жарияланған шартқа қатысушылардьщ барлығы нақты міндеттемелер қабылдады. Социалистік Еңбек Ері комбайншы Н. В. Бочкаревтін. звеносы 1975 жылы төрт “Колос” комбайнымен 120 мың ц астық бастыруға міндеттенді. Бұл звено бастапқыда Ростов және Тула облыстарында жұмыс істеп, орақ науқанын Алтай өлкесінде аяқтады. Звено 1975 жылы барлығы 120,5 мың ц астық бастырып, өздері қабылдаған социалистік мін-деттемесін абыроймен орындап шықты.
1975 жылғы егін жинау науқанында механизаторлардың социа-листік жарысы барңсында көптеген жаңа озаттардың есімдері пай-да болды. Мысалы, Запорожье облысы, Приморье ауданы, “50-ле-тие Октября” атындағы колхоздың комбайншысы П. Е. Вороңин ұлы Александрмен бірге “Колос” комбайнымен 22 сағат 15 минут тоқтаусыз жұмыс істеп, 98 гектар Безостая 1 күздік бидай егісін жинады және 3087 ц астық бастырды. Колхоздар мен совхоздардың сан мыңдаған механизаторлары — трактористер, комбайншылар, шоферлар және басқалар — 1975 жылы тәулік ішінде рекордтық өнім өндіруге жетісті, бұл көрсеткіш 1974 жылғы жетістіктен де асып түсті.
КПСС Орталық Комитеті мен СССР Министрлер Советі ауыл шаруашылығында, ед бірінші село механизаторлары арасында со-циалистік жарысты өрістетуге аса зор маңыз беріп келеді. Бұған еңбекте үздік жетістіктерге жеткені үшін ауыл шаруашылырында-ғы_ социалистік жарыстың озатына Мемлекеттік сыйлықтың бері-луі айқын дәлел бола алады. 1975 жылғы Мемлекеттк сыйлық лау-реаттарының арасында бүкіл елімізге әйгілі комбайншылар
Н. В. Бочкарев пен В. М. Чердинцев те бар.
